Zachorowalność na raka pęcherzyka żółciowego (rpż) na świecie jest bardzo zróżnicowana w zależności od regionu geograficznego. Uważa się, że im mniejszy rozwój cywilizacyjny regionu, tym większa jest zachorowalność na ten nowotwór. Największa zachorowalność występuje w Pakistanie, Chile, Boliwii.
Zachorowalność w tych regionach jest około 25 razy większa aniżeli w krajach, gdzie zachorowalność na raka pęcherzyka żółciowego jest najniższa (Hiszpania, USA). W USA obserwuje się rocznie około 2.800 zgonów z powodu tego nowotworu. W Polsce w roku 2017 zachorowalność na ten nowotwór wynosiła 179 nowych przypadków u mężczyzn i 629 u kobiet.
Liczba zgonów zanotowana w tym roku z powodu raka pęcherzyka żółciowego wynosiła 222 u mężczyzn i 706 u kobiet.
Obserwuje się niewielki, ale stały wzrost ilości zgonów na ten typ nowotworu u kobiet. Zachorowalność na raka pęcherzyka żółciowego jest największa w 6 i 7 dekadzie życia u obu płci.
Rak pęcherzyka żółciowego współistnieje u 70% – 90% chorych z kamicą pęcherzyka żółciowego i/lub pozostałych dróg żółciowych. Uważa się, że przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego spowodowane kamica prowadzi do powstania raka tego narządu. Pęcherzyk porcelanowy (stan zejściowy procesu zapalnego ściany pęcherzyka ) współistnieje z rakiem pęcherzyka w 10% – 25% przypadków.
Aczkolwiek kamica pęcherzyka żółciowego może prowadzić do jego przewlekłego zapalenia i do powstania raka, sama zachorowalność na raka pęcherzyka żółciowego u wszystkich osób z kamicą tego narządu nie przekracza 3%.
Otyłość, opisywana jako jedna z przyczyn raka pęcherzyka, jest uznawana jako czynnik epidemiologiczny w odniesieniu do zaburzeń przemiany lipidowej i powstawania na tej drodze kamicy dróg żółciowych.
Obserwowano częstsze ( do 6 razy) występowanie rpż u chorych, u których stwierdzono obecność Helicobacter pylori i Helicobacter bilis (obecność bakterii Helicobacter w żółci). Do rzadszych przyczyn powstawania rpż należą choroby zapalne jelita grubego oraz polipy pęcherzyka żółciowego.
Objawy kliniczne we wczesnych postaciach rpż najczęściej są związane z kamicą pęcherzykową: bolesność typu kolkowego w prawym podżebrzu, bolesność uciskowa okolicy wątroby, bóle promieniujące do pleców. Zatkanie przewodu pęcherzykowego masą nowotworu może spowodować objawy wodniaka pęcherzyka żółciowego lub prowadzić do zmian zapalnych.
Jeśli pojawia się żółtaczka, jest ona spowodowana naciekaniem zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych i wnęki wątroby i świadczy o braku możliwości chirurgicznego leczenia. Ma charakter stały, nie ustępujący po lekach rozkurczowych.
Postępujące wyniszczenie nowotworowe świadczy o postępie zmian nowotworowych i jest wskazaniem do leczenia jedynie paliatywnego.
Powiększenie się obwodu brzucha i wyczuwalny w badaniu palpacyjnym (ręcznym) płyn (objaw chełbotanie), świadczy o rozprzestrzenieniu się raka na otrzewną i narządy jamy brzusznej. Czasami, w zaawansowanych przypadkach, można wyczuć twardy guz w rucie pęcherzyka żółciowego, ruchomy oddechowo w linii osiowej (ruchy góra-dół).
Ponad 90% nowotworów złośliwych pęcherzyka żółciowego stanowią raki gruczołowe (adenocarcinoma). Do pozostałych nowotworów należą raki płaskonabłonkowe (około 2%), rakowiaki, mięsaki, czerniaki i inne. U około 60% chorych, u których wykryto rpż występuje naciekanie miąższu wątroby.
Do innych, częstych (30% – 40%) powikłań wykrytych rpż należy obecność przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych, naciekanie żyły wrotnej, rozsiew nowotworu do otrzewnej, naciekanie pozapęcherzykowych, zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych oraz narządów sąsiednich (żołądek, jelito grube).
Pęcherzyk żółciowy może być miejscem przerzutów innych nowotworów złośliwych (czerniak).
Podstawowym badaniem w diagnostyce chorób pęcherzyka żółciowego, w tym i chorób rozrostowych jak rak tego narządu, jest badanie ultrasonograficzne (USG). Badanie to wykonywane jest zarówno w profilaktyce (ocena pęcherzyka żółciowego) jak i diagnostyce (objawy kliniczne sugerujące kamicę lub zapalenie pęcherzyka żółciowego).
Badanie USG może, poza obecnością złogów w pęcherzyku (kamica pęcherzyka żółciowego) wykazać obecność pogrubienie ściany pęcherzyka lub zmiany rozrostowe w jego świetle (polipy). Jeśli nowotwór nacieka drogi żółciowe powodując ich niedrożność, może dojść do poszerzenia wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych, co jest widoczne w obrazie USG.
Jeśli rak pęcherzyka żółciowego nie nacieka i nie zwęża dróg żółciowych zewnątrzwątrobowych, nie nacieka torebki wątroby lub sąsiednich narządów, wówczas nie daje on wczesnych charakterystycznych objawów.
Zwężenie przewodu pęcherzykowego przez naciek nowotworowy lub współistnienie kamicy pęcherzykowej prowadzi do powiększenia pęcherzyka, rozciągnięcia otrzewnej pokrywającej ten narząd i powstania objawów bólowych. Objaw ten, szczególnie jeśli współistnieje z podwyższoną temperaturą, może być przyczyną wykonania zabiegu wycięcie pęcherzyka żółciowego (cholecystectomia).
Badanie wyciętego preparaty może wykazać obecność raka, co stanowi kilka procent wszystkich wykrywanych raków pęcherzyka żółciowego. W przypadku podejrzenia guza pęcherzyka wskazane jest wykonanie dodatkowych badań obrazowych, takich jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.
Jeśli istnieje podejrzenie naciekania dróg żółciowych lub dla uściślenia diagnostyki przedoperacyjnej, wskazane jest wykonanie badania wstecznej cholangiopankreatografii (ERCP) lub cholangopankreatografii metodą rezonansu magnetycznego (MRCP).
Badania krwi nie są specyficzne dla raka pęcherzyka żółciowego. W przypadku raka (zazwyczaj postaci zaawansowanej) można obserwować podwyższony poziom markerów nowotworowych CA 19-9 i/lub CEA.
Naciekanie dróg żółciowych, zastój żółci w drogach żółciowych prowadzi do uszkodzenia komórek wątroby.
W badaniu krwi obserwuje się wówczas wzrost enzymów wątrobowych, takich jak AspAT, AlAT, GGTP oraz bilirubiny.
Czym jest klasyfikacja TNM i dlaczego jest tak istotna.
| Tx | nie można ocenić guza pierwotnego |
| T0 | nie stwierdza się guza pierwotnego |
| Tis | rak in-situ |
| T1 | guz nacieka blaszkę właściwą błony śluzowej lub warstwę mięśniową |
| T1a | guz nacieka blaszkę właściwą błony śluzowej |
| T1b | guz nacieka warstwę mięśniową |
| T2 | guz nacieka tkanki przylegające do warstwy mięśniowej; brak naciekania poza błonę surowiczą lub do miąższu wątroby |
| T2a | guz nacieka tkanki przylegające do warstwy mięśniowej; brak naciekania poza błonę surowiczą |
| T2b | guz nacieka tkanki przylegające do warstwy mięśniowe od strony wątroby przy braku naciekania miąższu wątroby |
| T3 | guz powoduje perforację surowicówki (otrzewnej trzewnej) i/lub bezpośrednio nacieka wątrobę i/lub inny sąsiadujący narząd lub strukturę (żołądek, dwunastnica, okrężnica, trzustka, sieć lub drogi żółciowe zewnątrzwątrobowe) |
| T4 | guz nacieka główny pień żyły wrotnej lub tętnicę wątrobową albo 2 lub więcej narządy bądź struktury pozawątrobowe |
| Nx | nie można ocenić okolicznych węzłów chłonnych |
| N0 | brak przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych |
| N1 | przerzuty w 1 do 3 regionalnych węzłach chłonnych |
| N2 | przerzuty w 4 lub więcej regionalnych węzłach chłonnych |
| M0 | nie stwierdza się obecności przerzutów odległych |
| M1 | stwierdza się przerzuty odległe |
| Stopień 0 | Tis N0 M0 |
| Stopień IA | T1a N0 M0 |
| Stopień IB | T1b N0 M0 |
| Stopień IIA | T2a N0 M0 |
| Stopień IIB | T2b N0 M0 |
| Stopień IIIA | T3 N0 M0 |
| Stopień IIIB | T1,T2,T3 N1 M0 |
| Stopień IVA | T4 N0,N1 M0 |
| Stopień IVB | każdy T N2 M0 |
| każdy T każdy N M1 |
| S | Prawy płat wątroby | T3 |
| I | Dwunastnica | T3 |
| M | Drogi żółcioweWnęka wątrobyŻyła wrotna | T3T4T4 |
| L | Prawy płat wątroby | T3 |
| A | PoprzecznicaZgięcie wątrobowe | T3T3 |
| P | Żyła wrotnaŻyła główna dolnaTętnica wątrobowaTrzustka | T4T4T4T3 |
S – Superior (ku górze), I – Inferior (ku dołowi), M – Medial (przyśrodkowo), L – Lateral (bocznie), A – Anterior (do przodu), P – Posterior (ku tyłowi)
Postępowaniem z wyboru jest zabieg operacyjny, polegający na wycięciu pęcherzyka żółciowego. Zabieg ten jest wystarczający w stopniu zaawansowania Tis i T1.
W przypadku większego zaawansowania konieczne może być wycięcie części miąższu wątroby (wycięcie segmentu IV i V) oraz limfadenektomia (wycięcie węzłów chłonnych) w zakresie więzadła wątrobowo-dwunastniczego i tętnicy wątrobowej.
W przypadku naciekania dróg żółciowych zewnątrzwątrobowych, dwunastnicy, głowy trzustki konieczne może być wykonanie bardziej rozległego zabiegu operacyjnego, włacznie z hemihepatektomią (wycięcie płata wątroby) lub resekcją dwunastnicy i głowy trzustki.
Zabiegi te wykonywane są jednak rzadko, ze względu na znaczne zaawansowanie miejscowe (przerzuty do węzłów chłonnych, przerzuty do otrzewnej). W przypadku rozpoznania raka pęcherzyka żółciowego w badaniu histopatologicznym po jego usunięciu z innego powodu, jeśli stopień zaawansowania jest wyższy niż T1, wskazane jest wycięcie fragmentu miąższu wątroby grubości 2-3 cm w obszarze loży po usuniętym pęcherzyku oraz wycięcie regionalnych węzłów chłonnych (więzadła wątrobowo-dwunastniczego).
W przypadku obecności żółtaczki spowodowanej naciekaniem dróg żółciowych zaleca się wykonanie drenażu (drenaż przezwątrobowy, stenty zakładane endoskopowo do dróg żółciowych).
Fot. Przezskórny drenaż dróg żółciowych wykonany pod kontrolą USG – kontrola radiologiczna założonego drenu
W przypadku raka pęcherzyka żółciowego wykrytego przypadkowo po wykonaniu cholecystektomii (wycięcia pęcherzyka) z powodu kamicy tego narządu, we wczesnych postaciach nowotworu (stopień I) 5-letnie przeżycie może wynosić nawet 90%. 5-letnie przeżycie w II stopniu zaawansowania wynosi około 50%, zaś w III stopniu – 5%.
Jeśli nowotwór jest zdiagnozowany w sytuacji, gdy występują objawy kliniczne świadczące o jego znacznym zaawansowaniu (żółtaczka, ciągły silny ból, wyczuwalny guz poprzez powłoki jamy brzusznej) rokowanie jest niekorzystne.
Opracowanie: dr hab. n. med. Tomasz Jastrzębski, prof. ndzw. GUMed Klinika Chirurgii Onkologicznej
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku
Wodniak pęcherzyka żółciowego
Pisząc to muszę dodać jestem w wielkim stresie, więc proszę o jak najszybszą odpowiedź. Czekam w tej chwili na zabieg usunięcia pęcherzyka.
Muszę dodać, że stwierdzenie, że mam złogi określono podczas badania USG 10 lat temu, w tym czasie miałem 2 kolki i nic po za tym, lecz często po jedzeniu jakiś dyskomfort w miejscu wątroby.
Ostatnio odczuwam większe klucia i to spowodowało, że udałem sie do lekarza i stąd decyzja na zabieg, ponieważ mam tak napisane w opisie badania USG, że pęcherzyk ma wygląd z tendencją do tworzenia wodniaka.
Moje pytanie brzmi: czy mogę mieć nowotwór, ponieważ bólów nie mam, a gniecenie, nie wiem jak to nazwać, ale po prostu wiem, że coś w
tym miejscu nie jest tak, czy badanie wykazałoby juz nowotwór, gdyby był? Wiem, że po usunięciu pęcherzyka będzie badanie laboratoryjne, ale do tego czasu mogę dostać zawału serca. Czy możecie coś na ten temat napisać. Dodam też, że badanie krwi, np. bilirubiny wykazało 0,8, dziękuję.
Odpowiedziała
dr n. med. Anna Mokrowiecka
specjalista chorób wewnętrznych
Oddział Kliniczny Gastroenterologii Ogólnej i Onkologicznej
Uniwersytecki Szpital Kliniczny UM w Łodzi
Nie ma powodu do niepokoju. W badaniu USG jamy brzusznej stwierdzono cechy wodniaka pęcherzyka żółciowego, który jest postacią przewlekłego zapalenia tego narządu.
Jest powikłaniem kamicy żółciowej, którą rozpoznano u Pana już wcześniej. Powstaje, gdy po zatkaniu przewodu pęcherzykowego nie dochodzi do zakażenia jego treści. W pęcherzyku gromadzi się płyn przesiękowy, który doprowadza do rozciągnięcia ściany pęcherzyka i jego znacznego powiększenia.
Odczuwane dyskomfort i kłucia, mogą być jedynymi objawami wodniaka. Objawy tej choroby nie muszą być bardzo nasilone. Zwykle stwierdza się wyczuwalny pod prawym łukiem żebrowym, powiększony, gładki i mało bolesny pęcherzyk, bez gorączki i objawów otrzewnowych. Mogą występować stałe, niezbyt nasilone bóle, często o charakterze tępym.
Z wodniaka może powstać ropniak pęcherzyka żółciowego, którego objawy są już poważniejsze. Ropniak powstaje, gdy dochodzi do zakażenia żółci. Pęcherzyk jest wyraźnie powiększony i napięty, występuje gorączka do 40°C z towarzyszącymi dreszczami i wyraźną obroną mięśniową.
Dobrze, że badanie USG wykonano w odpowiednim momencie, przed rozwinięciem się poważniejszych powikłań. Badanie histopatologiczne materiału oczywiście jest konieczne do potwierdzenia wcześniejszego rozpoznania i wykluczenia ewentualnych niewidocznych w badaniu USG zmian patologicznych.
Kamica żółciowa – przyczyny, objawy, leczenie
Kamica żółciowa to dolegliwość, która charakteryzuje się obecnością w pęcherzyku żółciowym złogów (kamieni), na które składają się substancje chemiczne znajdujące się w żółci. Złogi tworzą się najczęściej w pęcherzyku żółciowym, rzadziej poza nim.
Kamienie składają się zwykle z cholesterolu, białek oraz jonów nieorganicznych. Największą ilość stanowią kamienie mieszane. U zdrowego pacjenta substancje te rozpuszczają się w żółci i są usuwane do przewodu pokarmowego.
W momencie zbyt dużego zagęszczenia żółci substancje wytrącane są w drogach żółciowych. Kamienie żółciowe hamują przepływ żółci, który niezbędny jest w procesie trawienia.
Dolegliwości nasilają się szczególnie po spożyciu pokarmów ciężkostrawnych.
Przyczyn oraz czynników kamicy żółciowej jest wiele:
-
nadmiar cholesterolu w organizmie,
-
płeć żeńska,
-
znaczne zagęszczenia żółci,
-
mukowiscydoza,
-
trudności odpływu żółci,
-
starszy wiek,
-
złuszczające się komórki,
-
przyjmowanie niektórych leków,
-
określone nawyki żywieniowe,
-
nadmierna otyłość,
-
cukrzyca,
-
ciąża,
-
szybka utrata masy ciała,
-
choroby wątroby,
-
niedoczynność gruczołu tarczowego (tarczycy),
-
stan po resekcji jelita,zespół jelita krótkiego,
-
niedokrwistość hemolityczna,
-
wiele innych chorób dodatkowo sprzyja powstawaniu złogów w drogach żółciowych.
Przez wiele lat, a u niektórych osób przez całe życie, kamica może nie dawać żadnych dolegliwości. Rozpoznawana jest wówczas przypadkowo.
Ryzyko wystąpienia kamieni w woreczku żółciowym określa reguła 5xF (ang.) – płodna, kobieta, po 40tce, otyła i jasnowłosa.
Kamica żółciowa występuje u około 20% populacji Europy Zachodniej. Wraz z wiekiem wzrasta ryzyko oraz częstość występowania schorzenia. Choroba ta występuje znacznie częściej u kobiet. U 10% chorych z kamicą pęcherzykową występują złogi w przewodach żółciowych.
-
Zakażona kamica pęcherzyka żółciowego: tępy ból w prawym podżebrzu, wzdęcia brzucha i różne objawy dyspeptyczne.
-
Nie zakażona kamica przewodów żółciowych: bóle mają charakter raczej skurczowy i promieniują w kierunku środkowego nadbrzusza i do prawej łopatki.
-
Kamica przewodowa: nękające dolegliwości oraz przewlekły zastój żółci w drogach żółciowych z wtórnymi tego konsekwencjami w postaci zażółcenia białkówek oka i skóry, stanów zapalnych i marskich wątroby.
Charakterystycznym symptomem kamicy żółciowej jest napad tzw. kolki żółciowej – uczucie nagłego i bardzo silnego bólu skurczowego w okolicach nadbrzusza i prawej łopatki. Bóle są spowodowane przesuwaniem się kamieni żółciowych w obrębie przewodu żółciowego. Towarzyszą temu stany podgorączkowe, dreszcze, poty.
Jeżeli kolce żółciowej nie towarzyszą dodatkowo inne objawy, pacjent miał już z nią kiedyś do czynienia, a po lekach ustępowała – można zastosować preparaty rozkurczające oraz przeciwbólowe, które dostępne są w aptece bez recepty.
Lekami rozkurczowymi, zalecanymi pacjentom podczas pierwszej pomocy są hioscyna oraz drotaweryna, natomiast środki przeciwbólowe to najczęściej metamizol, paracetamol oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Wypróbuj pomocniczo również Ziele werbeny w postaci herbatki.
Należy niezwłocznie udać się do lekarza, gdy objawy pojawiły się pierwszy raz w życiu, ponieważ istotne jest ustalenie ich przyczyny. Ponadto, jeżeli symptomy są znacznie nasilone niż dotychczas, potrzebna jest pomoc lekarza, zwłaszcza jeśli pojawią się: gorączka, dreszcze oraz wymioty.
Nie należy samodzielnie podejmować leczenia osób starszych, które cierpią na inne dodatkowe dolegliwości oraz kobiet będących w ciąży. Pamiętaj, że dostęp do szybkiej konsultacji z lekarzem rodzinnym uzyskasz za pośrednictwem portalu halodoctor.pl. Lekarz przeprowadzi wywiad lekarski i wyda skierowania na konieczne badania.
Wysoką skuteczność w rozpoznaniu kamicy żółciowej ma badanie USG jamy brzusznej, wynosi ona nawet ponad 90%. Często kamica żółciowa diagnozowana jest przypadkowo, podczas badania z innego powodu. Badanie USG pozwala określić wielkość kamieni żółciowych oraz ich liczbę i lokalizację.
Innym badaniem dodatkowym, które może zlecić lekarz jest tomografia komputerowa jamy brzusznej. Ponadto często wykonywane jest badanie krwi, aby ocenić liczbę białych krwinek oraz badania, które określają jak funkcjonuje wątroba.
Ważna jest również ocena zastoju żółci w drogach żółciowych.
USG jamy brzusznej możesz szybko i wygodnie wykonać w prywatnych placówkach POLMED. Sprawdź, na portalu medonetmarket.pl.
Pacjenci, u których doszło do niepowikłanej kolki żółciowej o nieznanej przyczynie, mogą samodzielnie stosować leki przeciwbólowe oraz rozkurczowe.
W przypadku silnych dolegliwości bólowych, które po zażyciu leków nie ustępują – należy skonsultować się z lekarzem, który skieruje pacjenta w razie potrzeby na dalsze badania diagnostyczne.
Może również zajść konieczność konsultacji chirurgicznej, gdy kamica żółciowa utrzymuje się przez dłuższy okres czasu lub, gdy istnieje ryzyko wystąpienia powikłań.
Kamienie żółciowe usuwa się operacyjnie wraz ze złogami, które znajdują się wewnątrz.
Można to zrobić metodą tradycyjną, która polega na przecięciu powłok brzusznych oraz usunięciu pęcherzyka razem ze złogami lub metodą laparoskopową za pomocą specjalnych narządów (bez nacięcia powłok).
Podczas laparoskopii lekarz przez trzy małe nacięcia na skórze, wprowadza do wnętrza jamy brzusznej specjalny aparat, a następnie usuwa pęcherzyk. Ta metoda jest znacznie częściej polecana, ponieważ cechuje ją krótszy czas rekonwalescencji, mniejsza liczba powikłań oraz krótszy okres hospitalizacji.
Jeżeli istnieją przeciwwskazania do wykonania zabiegu operacyjnego, wdraża się leczenie farmakologiczne z zastosowaniem doustnego kwasu ursodeoksycholowego.
Skuteczność tego typu kuracji może wynosić nawet 70%, jednak jest ono dosyć długotrwała i powinna trwać co najmniej pół roku. Niestety po odstawieniu preparatu istnieje ryzyko nawrotu kamicy żółciowej.
Terapia farmakologiczna daje najlepszy efekty w przypadku małych kamieni, których rozmiar nie przekracza 1,5 cm średnicy.
Uwaga! Kuracja farmakologiczna może być stosowana u chorych, u których nie doszło do powikłań!
Długotrwałe występowanie kamicy żółciowej i tym samym zablokowanie przewodu pęcherzykowego skutkuje powikłaniami, takimi jak: wodniak pęcherzyka oraz zapalenie pęcherzyka żółciowego. Zapalenie pęcherzyka żółciowego objawia się głównie wysoką temperaturą, dreszczami oraz wysoką liczbą krwinek białych w badaniu.
Ponadto pacjenci nie rzadko odczuwają ból w prawym nadbrzuszu, który nasila się podczas głębokiego wdechu oraz uciskania. Jeżeli chodzi o powikłanie w postaci wodniaka – jest to powiększony pęcherzyk żółciowy, rozdęty i wypełniony wewnątrz śluzem.
Objawia się typowymi dolegliwościami towarzyszącymi stanom zapalnym czyli temperaturą oraz dreszczami.
Oczywiście, jest to możliwe, ale jedynie po operacyjnym usunięciu pęcherzyka żółciowego wraz z obecnymi wewnątrz kamieniami. Ryzyko, że po zabiegach operacyjnych pojawiają się powikłania, jest niewielkie.
Jak wyżej wspomniano nawrot kamicy żółciowej może wystąpić u pacjentów, u których leczenie chirurgiczne jest niemożliwe i poddawani są oni kuracji farmakologicznej.
Zapoznaj się z ofertami placówek, które posiadają w swoich ofertach operację usunięcia pęcherzyka żółciowego.
Postępowanie po zakończeniu leczenia
Do najważniejszych zaleceń po zakończonym leczeniu (zarówno ustąpieniu kolki jak i zabiegu chirurgicznym) należy przestrzeganie odpowiedniej diety. Powinna ona opierać się na produktach niskotłuszczowych oraz wysokowęglowodanowych. Chorzy powinni unikać jedzenia obfitych posiłków i zamienić je na mniejsze, ale częstsze porcje (najlepiej 5-6 posiłków dziennie).
Dowiedz się, które produkty można jeść przy kamicy żółciowej
Uwielbiane przez pacjentów pieczone czy smażone potrawy należy zamienić na gotowane oraz duszone. Kochasz majonez, smalec, masło oraz tłuste mięso? Niestety musisz o nich zapomnieć, ponieważ spożywanie tego rodzaju produktów jest niewskazane.
Warto przestawić swoją dietę na produkty odtłuszczone, kasze i makarony oraz chleb graham lub pszenny.
Medonetmarket – tu znajdziesz badania i zabiegi
Nie ma możliwości znalezienia jednoznacznych sposobów zapobiegania kamicy żółciowej, ponieważ przyczyny powstawania nie są dokładnie wyjaśnione. Jednak można wpłynąć na niektóre czynniki, np. otyłość, poprzez zmianę sposobu żywienia. Zwłaszcza osoby mające predyspozycję do zachorowania powinny zmienić sposób myślenia o jedzeniu.
Treści z serwisu medonet.pl mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny.
Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie.
Potrzebujesz konsultacji lekarskiej lub e-recepty? Wejdź na halodoctor.pl, gdzie uzyskasz pomoc online – szybko, bezpiecznie i bez wychodzenia z domu.
- Dieta w kamicy nerkowej Kamica nerkowa często ma postać przewlekłą i chory zmaga się z nią latami. Dlatego tak ważny jest w jej przebiegu zdrowy styl życia, a zwłaszcza dieta dopasowana…
- Jak leczyć kamicę pęcherzyka żółciowego? O przyczynach i leczeniu kamicy pęcherzyka żółciowego mówi dr hab. n. med., prof. nadzw. UJK Maciej Kielar, Kierownik obszaru chirurgii w Szpitalu Medicover.
- Rowachol – tabletki na bóle w kamicy żółciowej Kamica żółciowa jest źródłem nieprzyjemnych dolegliwości. Preparatem, który je łagodzi, jest Rowachol. To lek dostępny bez recepty, który ma właściwości… Anna Tylec | Onet.
- Proursan na drogi żółciowe Proursan jest preparatem stosowanym podczas leczenia chorób dróg żółciowych. Jego substancję czynną stanowi kwas ursodeoksycholowy, czyli hydrofilny kwas…
- Bóle w kamicy nerkowej Mam kamicę nerkową z silnymi dolegliwościami bólowymi. Czy mogę przyjmować leki przeciwbólowe?
- Kamica nerkowa – jak jej uniknąć? Ból, jaki towarzyszy kamicy nerkowej potrafi zwalić z nóg, sprawia, że najwięksi twardziele krzyczą jak dzieci. Jego siłę porównuje się do skurczów porodowych. Co…
- Czas na zdrowie: Kamica nerkowa Obejrzyj naszą rozmowę z ekspertem i dowiedz się, jak zapobiegać kamicy nerkowej.
- Przyczyny powstawania kamicy nerkowej Kamica nerkowa jest dosyć częstą dolegliwością, bo w Europie dotyka aż 5-10 proc. populacji. W wielu przypadkach za rozwój choroby odpowiedzialne są czynniki,…
- Jak rozpoznać kamicę nerkową? Kamienie nerkowe to grudki, które powstają w wyniku wytrącania związków obecnych w moczu. Ten problem pojawia się, gdy w moczu jest zbyt wiele danego związku…
- Restrykcyjna dieta może sprzyjać kamicy żółciowej Dieta radykalnie ograniczająca spożycie kalorii bardziej sprzyja powstawaniu kamieni żółciowych niż dieta umiarkowanie kaloryczna – wynika z badań…
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego: objawy i leczenie
Kamica żółciowa, nazywana pęcherzykową, potrafi skutecznie uprzykrzyć życie. Z kamicą często związane jest zapalenie pęcherzyka żółciowego.
Czy jednak kamień prowadzi do ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego, czy też zapalenie przyczynia się do tworzenia się kamieni? Specjaliści twierdzą, że obie hipotezy są prawdopodobne.
Jakie są objawy ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego? Jak przebiega leczenie?
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego to przede wszystkim częste powikłanie kamicy żółciowej. Przy ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego charakterystyczne są silne, ostre bóle w prawym nadbrzuszu z promieniowaniem do prawej łopatki. Ból zwykle ma charakter kolkowy trwający zwykle więcej niż 6 godzin.
Spis treści
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego: przyczyny
Najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego jest kamica żółciowa.
Problem pojawia się, gdy kamienie utrudniają odpływ żółci z pęcherzyka żółciowego – na skutek podrażnienia ścian pęcherzyka pojawia się stan zapalny. W późniejszym okresie (po około 48 godz.
) może dojść do rozwoju zakażenia bakteryjnego (E. coli, enterokoki, Klebsiella, Enterobacter, C. perfringens) drogą krwiopochodną.
W 5–10 procentach przypadków ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego nie ma związku z kamicą żółciową, a jego przyczyną są operacje jamy brzusznej, urazy brzucha, ciężkie oparzenia czy sepsa.
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego może rozwinąć się także bez kamieni. Dotyczy to 10 proc. przypadków choroby i może być następstwem ogólnej infekcji bakteryjnej. U dzieci są to zwykle paciorkowce, bakterie duru brzusznego. Ostre zapalenie pęcherzyka obserwuje się też u cierpiących na cukrzycę.
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego: objawy
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowegoobjawia się silnym bólemumiejscowionym po prawej stronie brzucha tuż pod żebrami. Często towarzyszą mu nudności, wymioty i podwyższona temperatura. Skóra na brzuchujest napięta, a przy silniejszym ucisku bolesnego miejsca pod palcami wyczuwalny jest guz. Ból nasila się przy nabieraniu powietrza, czasem promienieje do pleców i pod żebra.
Takie objawy są charakterystyczne dla początków ostrego zapalenia. Po 24 godzinach dolegliwości zwykle stają się mniej dokuczliwe. Nie oznacza to jednak, że zapalenie ustępuje. Przeciwnie, osobie chorej grozi poważne niebezpieczeństwo. Osłabione przez zapalenie ścianki pęcherzyka mogą pęknąć. Skutki tego są trudne do przewidzenia i niełatwo je wyleczyć.
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego: leczenie zachowawcze
Leczenie polega na unikaniu wszystkiego, co może podrażniać pęcherzyk żółciowy. Ważną rolę odgrywa tu zwłaszcza zachowanie ścisłej diety. Chory musi przyjmować leki przeciwbólowe oraz antybiotyki. Ale takie leczenie może być stosowane przez krótki czas, bo istnieje ryzyko pęknięcie woreczka.
Przyjęto zasadę, że gdy objawy ostrego zapalenia nie ustępują w ciągu 48 godzin, konieczna jest operacja. Polega ona na usunięciu pęcherzyka. Chory, któremu lekarz proponuje operację, nie powinien zwlekać. Odroczenie zabiegu może zagrażać życiu.
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego: operacja
Wciąż najpopularniejsza jest operacja polegająca na przecięciu powłok brzusznych i wyjęciu pęcherzyka. Ale równie popularna staje się chirurgia mało inwazyjna. Wykorzystuje się do tego laparoskopię. Urządzenie uzbrojone w odpowiednie narzędzie (chwytaki) pozwala przez niewielkie nacięcie wyjąć pęcherzyk. Zabieg przeprowadza się w narkozie.
Po trzech dniach pacjent może opuścić szpital. Czasem jednak pojawiają się komplikacje lub dopiero podczas operacji endoskopowej okazuje się, że kamienie są zbyt duże, by je usunąć przez maleńki otwór, i trzeba przejść na tradycyjną metodę operacyjną. O takiej ewentualności chory jest uprzedzany przed zabiegiem.
Kamienie z pęcherzyka można także usunąć metodą ERC. Służą do tego specjalne narzędzia, które poprzez endoskop wprowadza się do dróg żółciowych, by przenieść złogi z przewodu do jelita.
Tak można się pozbyć drobnych kamieni. Duże można przenieść do jelita po przecięciu mięśnia w obrębie brodawki Vatera. Choć istnieje możliwość wystąpienia powikłań, 90 proc.
takich zabiegów kończy się pomyślnie.
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego: powikłania
Możliwe powikłania przy ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego to:
- przejście stanu ostrego w stan przewlekły
- wodniak pęcherzyka żółciowego, gdy zawartość pęcherzyka żółciowego nie ulegnie zakażeniu
- martwica pęcherzyka żółciowego
- ropniak pęcherzyka żółciowego, spowodowany zakażeniem bakteryjnym treści w pęcherzyka żółciowym
- perforacja pęcherzyka żółciowego z zapaleniem otrzewnej
- żółciowe zapalenie otrzewnej bez perforacji pęcherzyka żółciowego, do którego dochodzi prawdopodobnie poprzez przesączanie żółci do otrzewnej
- niedrożność żółciowa spowodowana zamknięciem światła przewodu pokarmowego przez duży kamień żółciowy, który przedostał się przez przetokę z dwunastnicą, żołądkiem lub jelitem
Czytaj też:
Wycięcie pęcherzyka żółciowego metodą laparoskopową
Cholecystektomia laparoskopowa
Wskazania do zabiegu
- kamica pęcherzyka żółciowego – najczęstsze jej objawy to: ból w prawym podżebrzu występujący po obfitym posiłku, mogący promieniować do łopatki, wymioty, dolegliwości dyspeptyczne, nietolerancja tłuszczów
- zapalenie pęcherzyka żółciowego (objawy jak w kamicy tylko bardziej nasilone, często z gorączką) – zabieg wykonywany w trybie pilnym
- ropniak pęcherzyka żółciowego (objawy jak w kamicy tylko bardziej nasilone, często z gorączką) – zabieg wykonywany w trybie pilnym
- wodniak pęcherzyka żółciowego
- polipy pęcherzyka żółciowego (wielkości >1cm lub powiększające się w trakcie kolejnych badań USG)
- pęcherzyk żółciowy porcelanowy
- choroby nowotworowe (rak pęcherzyka żółciowego)
Badania diagnostyczne
Zazwyczaj USG jamy brzusznej wystarcza do stwierdzenia patologii pęcherzyka żółciowego i powiązania z nim występujących u pacjenta dolegliwości.
W przypadku niejasności podczas USG można poszerzyć diagnostykę o TK lub MR jamy brzusznej.
Jeżeli z kamicą pęcherzyka żółciowego współwystępuje kamica przewodu żółciowego, przed cholecystektomią wskazane jest wykonanie ECPW (endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna) z rewizją dróg żółciowych.
Zalet metody laparoskopowej
- mniejsze dolegliwości bólowe
- szybszy powrót do aktywności fizycznej i zawodowej
- lepszy efekt estetyczny
- mniej zrostów w jamie brzusznej
Przygotowanie do zabiegu
Przygotowanie do zabiegu operacyjnego zakłada wykonanie badań krwi obwodowej, moczu, EKG i innych zalecanych przez lekarza kwalifikującego do zabiegu i znieczulenia. Oprócz tego ważne są poniższe wskazówki:
- pacjent przed zabiegiem pozostaje na czczo
- w przypadku owłosienia skóry należy ogolić miejsce operacyjne
- przed zabiegiem należy usunąć wszelkie ozdoby – „przekłucia” skóry i pępka
- przyjęcie leków zażywanych wcześniej należy skonsultować z lekarzem i stosować się do zaleceń pielęgniarskich związanych z ich odstawieniem lub innym podaniem
Opis zabiegu operacyjnego
Wycięcie pęcherzyka żółciowego metodą laparoskopową polega na usunięciu całego pęcherzyka żółciowego z dostępu przez kilka otworów (zwykle 3-4) w jamie brzusznej. Na początku zabiegu po znieczuleniu ogólnym (uśpieniu) chorego do jamy brzusznej wkłuwa się igłę, przez którą podaje się dwutlenek węgla.
Celem jest oddzielenie od siebie narządów, które w normalnych warunkach ściśle do siebie przylegają. Następnie do jamy brzusznej wkłuwa się trokary (zaostrzone rurki), przez które wprowadza się kamerę i specjalne narzędzia chirurgiczne.
Chirurdzy patrząc na monitor mogą obserwować wszystko, co się dzieje w jamie brzusznej, a jednocześnie używać narzędzi, którymi operują. Zasadnicza część zabiegu polega na wypreparowaniu i zaklipsowaniu tętnicy i przewodu pęcherzykowego i odpreparowaniu pęcherzyka żółciowego od wątroby.
Wycięty pęcherzyk usuwa się na zewnątrz przez poszerzone cięcie po trokarze w okolicy pępka.
Operacja laparoskopowa a klasyczna cholecystektomia
W około 5% operacji zaistniałe okoliczności zmuszają chirurga do zamiany operacji laparoskopowej na „otwartą” (klasyczną cholecystektomię) w trakcie zabiegu. Do najczęstszych przyczyn takich sytuacji należą:
- niejasna anatomia preparowanych struktur
- krwawienie śródoperacyjne
- masywne zrosty
- pogorszenie parametrów krążeniowo-oddechowych przy stosowaniu odmy otrzewnowej
W cholecystektomii „na otwarto” dostęp do jamy brzusznej uzyskuje się przez kilkunastocentymetrowe cięcie pod prawym łukiem żebrowym.
Przeciwwskazania do planowego zabiegu
- przeziębienie lub ostatnio przebyte zakażenia wirusowe
- ciężki stan ogólny pacjenta, zwłaszcza niewyrównane choroby ogólnoustrojowe takie jak: choroba niedokrwienna serca (niedawno przebyty zawał serca), niewydolność krążenia, niewydolność oddechowa, zaburzenia rytmu serca, nadciśnienie tętnicze. U większości pacjentów choroby te można jednak, pod warunkiem starannego leczenia i współpracy ze strony chorego, doprowadzić do stanu, w którym zabieg operacyjny można będzie bezpiecznie wykonać
- ciężka skaza krwotoczna
- brak wyników niezbędnych badań ( należą do nich m.in.: badania obrazowe i laboratoryjne, ew. biopsja)
Możliwe powikłania po zabiegu
- krwawienia i krwiaki pooperacyjne
- uszkodzenie przewodów żółciowych i/lub prawej tętnicy wątrobowej (występuje w 0,2 – 0,8% przypadków),
- pooperacyjny wyciek żółci z możliwym żółciowym zapaleniem otrzewnej
- powikłania związane z obecnością dwutlenku węgla i zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej w trakcie operacji są rzadkie i przemijające (nadciśnienie tętnicze, obniżenie wydolności serca, niemiarowość rytmu serca, zaburzenia oddechowe)
- infekcja rany pooperacyjnej (w odległej perspektywie przepuklina brzuszna)
- żylna choroba zakrzepowo – zatorowa (zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych, zatorowość płucna)
- ryzyko zgonu wynosi od 1,5 % do 2 %
Trzeba mieć na uwadze, że krwawienie, wyciek żółci czy uszkodzenie przewodów żółciowych stwierdzone po zabiegu mogą wiązać się z potrzebą ponownej operacji.
Postępowanie pooperacyjne
Niepowikłane leczenie pooperacyjne, a z takim najczęściej się spotykamy, kończy się wypisem ze szpitala najczęściej w drugiej dobie po operacji laparoskopowej i 6–7 dobie po operacji klasycznej.
Po operacji przez co najmniej 6 tygodni zaleca się znaczne ograniczenie wysiłku fizycznego oraz przestrzeganie diety lekkostrawnej (jedzenie nie powinno być tłuste i smażone oraz powodujące wzdęcia).
Po tym czasie dieta może być rozszerzana stopniowo do normalnej. Zwiększana powinna być również aktywność fizyczna.
U chorych z infekcją rany pooperacyjnej i/lub nieograniczających wysiłków fizycznych we wczesnym okresie pooperacyjnym, może dojść do powstania przepukliny brzusznej.
Pojawiająca się późno po operacji żółtaczka, gorączka, bóle, podwyższone próby wątrobowe, zazwyczaj świadczą o obecności złogów (kamieni) w przewodzie wątrobowym wspólnym lub o zwężeniu przewodu wątrobowego wspólnego na skutek uszkodzenia w trakcie przebytej operacji.
Czym jest zespół po cholecystektomii?
Zespół po cholecystektomii jest określeniem zespołu objawów – głównie bólów w nadbrzuszu, które czasem rozwijają się po cholecystektomii lub utrzymują się mimo wycięcia pęcherzyka żółciowego.
Zwykle nie mają one związku z drogami żółciowymi, a są najczęściej wywołane przez przepuklinę rozworu przełykowego przepony, chorobę wrzodową, zapalenie trzustki, zespół jelita wrażliwego, nietolerancję pokarmową.
Czasami objawy mogą być związane z drogami żółciowymi i są wówczas wywołane
- kamieniem w przewodzie żółciowym wspólnym
- długim kikutem przewodu pęcherzykowego
- zwężeniem dróg żółciowych
Czym może grozić niewykonanie zabiegu?
Jeśli pacjent z objawową kamicą pęcherzyka żółciowego nie podda się operacji wycięcia pęcherzyka żółciowego, narażony będzie na powtarzające się napady kolki wątrobowej.
W następstwie może dojść do zapalenia pęcherzyka żółciowego, ze wszystkimi towarzyszącymi mu powikłaniami, takimi jak: ropniak pęcherzyka żółciowego, przedziurawienie pęcherzyka, przetoka miedzy pęcherzykiem a dwunastnicą lub jelitem (zagrożona niedrożnością żółciową jelita cienkiego).
Jeżeli złogi („kamienie”) z pęcherzyka żółciowego przedostaną się do dróg żółciowych, może pojawić się żółtaczka mechaniczna, a zalegające złogi w przewodzie żółciowym wspólnym mogą spowodować ostre zapalenie trzustki ze wszystkimi jego powikłaniami.
Przygotowano w oparciu o:
- Formularz zgody na zabieg opracowany przez zespół pod kierunkiem prof. dr hab. med. Marka Krawczyka.
- Postępowanie w kamicy żółciowej. Podsumowanie wytycznych European Society for the Study of the Liver 2016, dr n. med. Marcin Krawczyk, prof. dr hab. n. med. Piotr Milikiewicz.
Od 25 maja 2018 r. obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r.
w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) („RODO”), które przyznaje Państwu szereg praw związanych z przetwarzaniem Państwa danych osobowych…
Czytaj więcej o ochronie danych osobowych Ok, rozumiem
Faça um comentário