Luźne stolce – jakie są przyczyny częstych, luźnych stolców?

Luźne stolce nie zawsze są niepokojącym symptomem. Niejednokrotnie pojawiają się na skutek diety obfitującej w ostre przyprawy, a także dużą zawartość błonnika.

Podkreślić należy jednak fakt, że nieprawidłowości związane z wypróżnianiem się mogą wskazywać na obecność poważnych schorzeń. Do odwiedzenia specjalisty powinny skłonić nas następujące symptomy: obecność śluzu, krwi, czy tłuszczu.

Luźne stolce oraz przewlekłe stany biegunowe nigdy nie powinny być ignorowane.

Czym różni się luźny stolec od biegunki?

Zwrócić należy uwagę na fakt, że zarówno zmiana konsystencji stolca, jak i częste wydalanie stanowi duże niebezpieczeństwo. Co więcej, jest to bardziej niebezpieczne, gdy zauważymy domieszkę śluzu, krwi bądź tłuszczu.

Luźny stolec charakteryzuje się konsystencją miękką, nieformowaną, półpłynną. Natomiast biegunka jest to oddawanie stolca wyróżniającego się płynną lub półpłynną konsystencją z częściej niż 3 razy na dobę. Większość sytuacji to krótkotrwałe stany trwające kilka dni. Spowodowane są najczęściej przez zatrucie pokarmowe.

Następuje to przez spożycie zanieczyszczonej żywności, skażonej bakteriami czy też toksynami, pasożytami oraz składnikami spożywczymi. Objawy związane z zatruciem występują nagle. Wymienia się tutaj wymioty, nudności, bóle brzucha, wodnistą biegunkę, czasami gorączkę oraz osłabienie.

Dolegliwości nie trwają długo, a także najczęściej ustępują w sposób samoistny.

fot. Biegunka po jedzeniu może być oznaką problemów żołądkowych lub jelitowych

Co wywołuje luźne stolce po posiłku?

Pewne składniki przyczyniają się do przyspieszenia perystaltyki jelit. Takie działanie doprowadza do tego, że stolec nie ma czasu, żeby się uformować. Co więcej, zwiększeniu ulega częstość wypróżnień. Luźne stolce mogą pojawić się po zjedzeniu następujących produktów:

• zbyt duża ilość produktów mlecznych, szczególnie sfermentowanych, na przykład maślanki, jogurty, kefiry,
• ostre przyprawy,
• produkty obfitujące w błonnik,
• kawa, która przyczynia się do podrażniania ściany jelit.

Jakie wyróżnia się przyczyny częstych, luźnych stolców?

Obecność częstych biegunek oraz oddawanie luźnych stolców niejednokrotnie jest związane z chorobami, które obejmują jelita. Wymienia się zatem:

• chorobę trzewną określaną jako celiakie – jest to związane z nietolerancją glutenu (białko występujące w nasionach pszenicy, żyta, a także jęczmienia). Choroba jest coraz częściej diagnozowana u osób dorosłych. W tym przypadku do częstych luźnych stolców dochodzi w wyniku spożycia żywności bogatej w gluten. Prowadzi to do rozwoju stanu zapalnego jelit.
• zespół jelita drażliwego – jest to jedno z częściej występujących schorzeń przewodu pokarmowego o charakterze czynnościowym. Istotną cechą jest zmiana konsystencji oraz rytmu wypróżnień, która trwa co najmniej 3 miesiące. Problem dotyczy osób będących między 3 a 4 dekadą życia. W tym przypadku często mogą występować rzadkie stolce, zaparcia, bóle brzucha, a także uczucie niepełnego wypróżnienia.
• choroba Leśniewskiego-Crohna – jest to zaburzenie prowadzące do pełnościennego zapalenia ścian jelit. Najczęściej dotyka jelita cienkiego. Może tak się zdarzyć, że zajmie całą długość przewodu pokarmowego, a więc od jamy ustnej do odbytu włącznie. Schorzenie przebiega z okresami zaostrzeń oraz remisji. W towarzystwie choroby pojawiają się luźne i brzydko pachnące stolce, biegunki ze śluzem, a ponadto utrata masy ciała.
• zespół krótkiego jelita – dochodzi do niego po operacjach, które wykonywane są z powodu nowotworu niedokrwienia, chorób zapalnych jelit. Skutkiem jest zmniejszenie czynnej powierzchni jelit, która jest konieczna do wchłaniania pokarmu.
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego – jest to przewlekły stan zapalny jelita grubego, a także odbytu. Przyczynia się do powstania owrzodzeń. Często występujące symptomy to biegunki z domieszką krwi, a także powolna utrata masy ciała.
• nowotwór jelita grubego – charakteryzuje się zmianą rytmu wypróżnień, pojawia się częste oddawanie stolca z domieszką krwi oraz śluzu, utrata masy ciała oraz postępująca niedokrwistość.

fot. Częste biegunki mogą doprowadzić do odwodnienia organizmu

Jakie patologie mogą jeszcze doprowadzić do luźnych stolców?

Obecność luźnego stolca nie zawsze informuje o chorobie, która związana jest z dysfunkcją jelit. Symptom ten może także wskazywać na wiele schorzeń, które dotyczą innych narządów oraz układów. Wyróżnia się następujące inne przyczyny częstych oraz luźnych stolców:

• przewlekle zapalenie trzustki – choroba przyczynia się do nieodwracalnych modyfikacji w miąższu, które skutkują postępującą niewydolnością wewnątrz i zewnątrzwydzielniczą. Niewydolność o charakterze zewnątrzwydzielniczym przyczynia się do upośledzenia produkcji lipazy trzustkowej enzymu, który trawi tłuszcze. Przedostają się one w formie niezmienionej przez przewód pokarmowy, prowadząc w ten sposób do tłuszczowych stolców.
• mukowiscydoza – zaburzenie wydzielania przez narządy zewnątrzwydzielnicze. Skutkuje to znacznym zagęszczeniem śluzu. Prowadzi do niewydolności trzustki.
• nadczynność tarczycy – zbyt duża ilość hormonów tarczycy doprowadza do przyspieszenia metabolizmu i wzmożonej perystaltyki jelit. Taka sytuacja prowadzi do częstego oddawania stolca, utrata masy ciała pomimo znacznego apetytu.

Co więcej, częste biegunki oraz luźne stolce pojawiają się przez przewlekły stres (wytwarzane hormony pobudzają jelita do większej pracy), palenie papierosów (tytoń przyczyna się do drażnienia ścian jelita grubego), przyjmowanie niektórych preparatów leczniczych (antybiotyki, hormony tarczycy, leki przeciwcukrzycowe, zobojętniające kwas solny, chemioterapia).

fot. Częste oddawanie stolca – czy to normalne ?

Luźne stolce – w jakich sytuacjach trzeba udać się do specjalisty?

Wśród symptomów, które powinny skłonić do podjęcia jak najszybszego kontaktu z lekarzem wymienia się:

• obecność krwi w stolcu, krwawienie z odbytu,
• nagła zmiana rytmu wypróżnień,
• ból brzucha, który wybudza w nocy,
• towarzysząca przewlekłym biegunkom niedokrwistość i zmiana masy ciała.

Zaprezentowane symptomy powinny skłonić daną osobę do pogłębienia działań diagnostycznych, gdyż jest tutaj niebezpieczeństwo nowotworu przewodu pokarmowego, na przykład raka jelita grubego.

Częste, luźne stolce – przyczyny. Czy rozwolnienie jest objawem choroby?

Częste, luźne stolce, które są wydalane częściej niż 3 razy na dobę, mogą być powodem do niepokoju.

Częste rozwolnienie zazwyczaj jest oznaką choroby, zwłaszcza jeśli w stolcu są obecne krew, śluz lub tłuszcz. W takiej sytuacji należy zrezygnować z domowego leczenia i jak najszybciej udać się do lekarza.

Na jakie choroby mogą wskazywać częste, luźne stolce, jakie są przyczyny częstych rozwolnień?

Częste, luźne stolce mogą towarzyszyć biegunce przewlekłej (inaczej częste rozwolnienie) lub pseudobiegunce. W tym pierwszym przypadku luźne (półpłynne) stolce o dużej objętości, zawierające ślady krwi, ropy lub śluzu, są oddawane częściej niż 3 razy na dobę.

Z kolei pesudobiegunka to konieczność oddawania kilkakrotnie w ciągu dnia niewielkich ilości luźnego stolca (także z domieszką krwi czy śluzu). Cechą charakterystyczną pseudobiegunki jest permanentne uczucie potrzeby wypróżnienia.

Oba schorzenia mogą występować na przemian i być objawem wielu poważnych chorób.

Częste, luźne stolce – przyczyny

• Zespół jelita nadwrażliwego (IBS)

IBS to choroba przewlekła – jej objawy mogą utrzymywać się przez całe życie. Oprócz nieco luźniejszego stolca (w którym rzadko obserwuje się obecność krwi) pojawia się także niewyjaśniony spadek masy ciała (pomimo stosowania zbilansowanej diety) i uczucie zmęczenia. Często potrzeba oddania stolca pojawia się nocą.

Podczas choroby dochodzi do zmian w obrębie komórek błony śluzowej jelita grubego. Pojawia się wtedy luźny stolec, który może zawierać domieszkę krwi (w wyniku krwawienia z guza). Często jedynym objawem rozwijającego się nowotworu jest zmiana rytmu wypróżnień: biegunka i zaparcie. Warto wiedzieć, że objawy raka jelita grubego są zróżnicowane i zależą od lokalizacji guza.

SPRAWDŹ >> Jakie są objawy raka jelita grubego?

• Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Choroba polega na przewlekłym zapaleniu błony śluzowej odbytu lub jelita grubego. Jej objawem jest m.in. częste oddawanie luźnych stolców z domieszką krwi. Choroba jest bardzo groźna, ponieważ jej powikłaniami mogą być niewydolność wątroby, perforacja jelita grubego, a nawet nowotwór.

• Choroba Leśniowskiego-Crohna

To zapalna choroba jelita grubego o nieznanej etiologii, prowadząca do zniszczenia ściany jelit.Proces zapalny początkowo obejmuje błonę śluzową, z czasem zajmując wszystkie warstwy ściany jelita grubego.Objawami choroby są często oddawane luźne stolce,utrata masy ciała i zmiany okołoodbytnicze (owrzodzenia, ropnie, przetoki).

Celiakia, czyli choroba trzewna, to choroba zapalna jelita cienkiego, której istotą jest nietolerancja glutenu.

U osób, które zmagają się z tego typu zaburzeniem wchłaniania, w wyniku kontaktu z glutenem dochodzi do powstania stanu zapalnego. Konsekwencją jest powolne uszkadzanie błony śluzowej jelita cienkiego.

Charakterystycznym objawem choroby są luźne, blade, cuchnące i wydalane w dużej objętości stolce.

Nadmierna produkcja hormonów tarczycy powoduje przyśpieszenie metabolizmu chorego, w wyniku czego następuje częstsze oddawanie luźnego stolca. Jednocześnie dochodzi do redukcji masy ciała, mimo że apetyty chorego został pobudzony.

Jest to choroba, którą można się zarazić podczas pobytu w krajach tropikalnych. Wywołują ją bakterie z rodzaju Salmonella. W pierwszym tygodniu pojawiają się gorączka i bóle brzucha. W drugim obserwuje się silne bóle głowy i suchy kaszel. Dopiero w trzecim tygodniu pojawia się luźny stolec.

Oddawanie luźnych, cuchnących i tłuszczowych stolców to jeden z charakterystycznych objawów tej choroby genetycznej. Ze strony przewodu pokarmowego pojawiają się jeszcze inne dolegliwości: powiększenie objętości brzucha i zaczopowanie ślinianek gęstym, lepkim śluzem.

Inne przyczyny częstego oddawania luźnych stolców

• przyjmowanie leków – wiele leków, np. stosowany w cukrzycy metformin, leki przeczyszczające czy zobojętniające kwas solny, może wywoływać częste, luźne stolce jako niepożądany skutek uboczny ich przyjmowania. Jeśli istnieje podejrzenie, że przyczyną przewlekającej się biegunki są leki, należy je odstawić i zgłosić się do lekarza;
• spożywanie w dużych ilościach substancji słodzących (sorbitol, mannitol czy ksylitol).

Monika Majewska

Stolec – zmieniony wygląd

Prawidłowy stolec jest uformowany lub ma konsystencję półmiękką, bez niestrawionych resztek pokarmu; nie powinien brudzić muszli klozetowej po spuszczeniu wody.

Jakie są przyczyny zmienionego wyglądu stolca?

Ocena konsystencji, barwy czy domieszek do stolca może być ważną wskazówką, sugerującą istnienie różnych chorób, opisanych poniżej.

Zmiany konsystencji stolca

Stolec luźny, połyskliwy

Stolec luźny, połyskliwy, z trudem spłukujący się z muszli klozetowej, z widocznymi kropelkami tłuszczu na jego powierzchni lub w wodzie ma najpewniej charakter stolca tłuszczowego.

Takie zjawisko występuje w ciężkiej niewydolności trzustki, w raku trzustki, ale także w chorobach jelita cienkiego (np. w chorobie trzewnej).

W takiej sytuacji zaleca się potwierdzenie tłuszczowego charakteru stolca przez pomiar dobowego wydalania tłuszczu w stolcu zbieranym przez 3 doby przy standardowej diecie zawierającej 100 gramów tłuszczu. Dodatni wynik skłania do poszukiwania chorób trzustki i do leczenia preparatami enzymów trzustkowych lub jelitowych.

Stolec pienisty, strzelający

Stolec pienisty, strzelający jest najczęściej wyrazem zakażenia jelit, występuje też w zaburzeniach trawienia lub wchłaniania.

Stolec ołówkowaty

Stolec ołówkowaty – pod tym pojęciem rozumie się stolec uformowany, ale o bardzo wąskiej średnicy, przypominającej nawet średnicę ołówka (stąd nazwa).

Taka zmiana może być następstwem zwężenia odbytnicy przez raka, czy rzadziej – przez zmiany zapalne, bliznowate w okolicy odbytu. Jest to ważny sygnał do badań lekarskich, z których najprostsze to badanie palcem przez odbyt.

Zmiany barwy stolca

Stolec czarny, smolisty

Barwa ta pochodzi z domieszki krwi, która uległa przemianom chemicznym. Zwykle źródło krwawienia w przypadku stolca smolistego znajduje się w żołądku lub dwunastnicy.

Jeżeli treść jelitowa przechodzi powoli a wynaczynienie nie jest obfite, źródło krwawienia może także znajdować się w początkowym odcinku jelita grubego, czyli w kątnicy, w pobliżu wyrostka robaczkowego.

Aby zweryfikować, czy czarna barwa stolca zależy od domieszki krwi, można wykonać test na obecność krwi utajonej. Ten dość prosty test jest dostępny w wielu aptekach bez recepty.

Potwierdzenie obecności krwi utajonej w stolcu, nadającej mu barwę czarną, oznacza konieczność rychłej wizyty lekarskiej. Na ogół lekarz zleca oznaczenie morfologii krwi i stężenia żelaza oraz rutynowe badania endoskopowe przewodu pokarmowego. W większości przypadków przynoszą one rozstrzygnięcie co do źródła krwawienia. Rzadziej sięga się po bardziej wyrafinowane metody diagnostyczne.

Ciemna, nawet czarna barwa stolca może być też zależna od leczenia preparatami żelaza, bizmutu czy zażywania węgla lekarskiego. W takim przypadku test na krew utajoną w stolcu wypadnie negatywnie, bez konieczności dalszych badań.

Stolec jasny, żółtawy lub barwy gliny

Takie zmiany barwy stolca towarzyszą utrudnieniu wydalania do światła przewodu pokarmowego żółci wytwarzanej w wątrobie. To zjawisko określa się mianem cholestazy.

Przeszkoda w odpływie żółci może być zlokalizowana na poziomie od komórki wątrobowej do tzw. brodawki dwunastniczej, przez którą żółć wpływa do dwunastnicy.

Cholestazie często towarzyszy żółtaczka, ściemnienie barwy moczu do brunatnej włącznie oraz uogólniony świąd skóry.

Biały stolec

Biały stolec występuje po badaniu kontrastowym przewodu pokarmowego z podaniem doustnym barytu. To kontrast może nadać pierwszej partii stolca barwę białą.

Luźny zielonkawy stolec

Luźny zielonkawy stolec najpewniej oznacza infekcję jelitową. Biegunka i gorączka jako objawy towarzyszące, uzupełniają obraz chorobowy.

Domieszki patologiczne

Domieszka krwi

Świeża krew powlekająca stolec lub obecna tylko na papierze toaletowym najczęściej zależy od choroby hemoroidalnej.

Krew przemieszana ze stolcem lub skrzepy krwi wskazują na źródło krwawienia położone w świetle jelita.

W obu tych przypadkach konieczne jest badanie lekarskie i wziernikowanie jelita, o zasięgu zależnym od okoliczności. Należy dążyć do wyjaśnienia przyczyny krwawienia jelitowego, a co najmniej – do wykluczenia raka jelita grubego jako jego źródła.

Domieszka śluzu

Domieszka śluzu powlekającego stolec może być wyrazem jedynie zaburzeń czynnościowych lub miernie nasilonego zapalenia jelita. Za tą możliwością przemawia dodatkowo domieszka krwi lub ropy.

Obecność pasożytów

Obecność pasożytów lub ich fragmentów (np. człony tasiemca) w sposób jednoznaczny skłania do badania parazytologicznego stolca i wdrożenia odpowiedniego leczenia.

Luźny stolec – co go powoduje?

Dzień dobry, mój 5 letni synek od pewnego czasu ma luźny stolec. Odżywia się tak jak zawsze i dlatego trochę mnie to martwi. Nie uskarża się na bóle brzucha. Nie ma gorączki, a także nie zauważyłam, aby miał mniejszy apetyt.

Co pomoże powodować luźny stolec? Przeanalizowałam w zasadzie cały jadłospis syna i nie mam pojęcia co może być przyczyną luźniejszych stolców.

Byliśmy u lekarza, przepisał jakieś leki w tym smecte, ale sama już nie wiem, czy powinnam faszerować go proszkami, skoro nie wiadomo, co tak naprawdę jest przyczyną luźnego stolca.

Może powinnam wykonać jakieś badania? Badania krwi? Nie wiem i łapię się za głowę, bo takie problemy mieliśmy, gdy dziecko było niemowlakiem, ale wówczas luźny stolec był normą, bo dziecko żywiło się jedynie mlekiem.

Teraz nie mam pojęcia, co może wpływać na luźny stolec u 4 latka. Będę bardzo wdzięczna za wszelkie porady i możliwości, co powoduje luźny stolec. Może podpowiem coś mojemu lekarzowi, albo po prostu zapiszę dziecko na jakieś badania.

Z góry dziękuję. Pozdrawiam.

Biegunka to oddawanie 3 lub więcej płynnych lub półpłynnych stolców na dobę.

Biegunki w zależności od czasu trwania można podzielić na ostre lub przewlekłe. Ostra biegunka trwa krócej niż dwa tygodnie, przewlekła trwa dłużej niż dwa tygodnie a ich przyczyny różnią się między sobą.

Przyczyną ostrej biegunki zwykle jest infekcja wirusowa, z czego u 50-70% przypadków spowodowanych jest zakażeniem przez rotawirusy, pozostałe wirusy odpowiedzialne za występowanie luźnych stolców to kalciwirusy, adenowirusy, astrowirus.

Rzadziej biegunkę powodują bakterie – różne szczepu E. Coli, Salmonella, Campylobacter, Shiglla, Yersinia, Clostridium, gronkowce.

Przebieg naturalny biegunki jest zależny od czynnika wywołującego, najczęściej jednak choroba samoistnie ustępuje w ciągu kilku dni.

Leczenie biegunki ostrej przede wszystkim opiera się na uzupełnianiu płynów, a dieta powinna być lekkostrawna, z wyłączeniem produktów nietolerowanych przez dziecko.

Należy stopniowo rozszerzać dietę w miarę czasu trwania biegunki i tolerowania przez dziecko przyjmowanego wcześniej pokarmu.

Szczególnie w biegunkach wirusowych pomocne okazać się może również stosowanie probiotyków, szczególnie zawierających Lactobacillus GG i Sacharomyces boulardii.

• Jeśli jednak dziecko jest w złym stanie ogólnym, ma gorączkę, nie przyjmuje pokarmów, w kale występuje śluz lub krew lub biegunka będzie się utrzymywać dłużej niż dwa tygodnie i doprowadzać do odwodnienia i niedożywienia zaleca udać się do pediatry, będzie w stanie zebrać dokładny wywiad, przeprowadzić badanie fizykalne oraz zlecić badania dodatkowe, w tym badania biochemiczne krwi, badania kału, w tym badanie mikrobiologiczne.
• W różnicowaniu przyczyn biegunki lekarz może wziąć pod uwagę takie jednostki chorobowe jak alergia lub nietolerancja pokarmowa, choroby endokrynologiczne, nieswoiste zapalenie jelit – chorobę Crohna lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego, zespół rozrostu bakteryjnego.
• Jeśli jednak biegunka ustąpi po kilku dniach, a dziecko czuło i będzie czuło się dobrze najprawdoponiej przyczyną było zakażenie wirusowe, które zostało zwalczone przez organizm dziecka.
• – Lek. Katarzyna Darecka
• Redakcja poleca:

Jakie choroby możesz przywieźć z wakacji

Przez długi czas nie mogłeś znaleźć przyczyny swoich dolegliwości lub wciąż jej szukasz? Chcesz nam opowiedzieć swoją historię lub zwrócić uwagę na powszechny problem zdrowotny? Napisz na adres [email protected] #RazemMożemyWięcej

Treści z serwisu medonet.pl mają na celu polepszenie, a nie zastąpienie, kontaktu pomiędzy Użytkownikiem Serwisu a jego lekarzem. Serwis ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny.

Przed zastosowaniem się do porad z zakresu wiedzy specjalistycznej, w szczególności medycznych, zawartych w naszym Serwisie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Administrator nie ponosi żadnych konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji zawartych w Serwisie.

Biegunka tłuszczowa – przyczyny, objawy, leczenie

Biegunka tłuszczowa polega na oddawaniu przez chorego stolca częściej niż trzy razy na dobę, a czas jej trwania przekracza cztery tygodnie. Istotne jest to, że stolec tłuszczowy nie stanowi choroby, a jest jedynie jej objawem.

Należy podkreślić, że przyczyną biegunki tłuszczowej mogą być poważne schorzenia układu pokarmowego, dlatego też nie można jej bagatelizować.

Czym zatem jest biegunka tłuszczowa? Jak wygląda stolec tłuszczowy? Jak leczyć biegunkę tłuszczową?

Co to jest i jak rozpoznać biegunkę tłuszczową oraz stolec tłuszczowy?

Biegunka tłuszczowa (łac. steatorrhoea) stanowi rodzaj biegunki przewlekłej, czyli takiej która trwa dłużej niż 4 tygodnie. Związana jest z upośledzeniem trawienia lub wchłaniania tłuszczów w przewodzie pokarmowym.

Stolce podczas biegunki tłuszczowej zawierają duże ilości niestrawionego tłuszczu, które wielokrotnie przekraczają normę. Rozpoznanie biegunki tłuszczowej nie jest łatwe.

Podobnie jak w przypadku innej, przewlekłej biegunki stolce oddawane są często – więcej niż trzy razy na dobę – oraz mają luźną, płynną lub półpłynną, konsystencję.

Jaki zatem wygląd mają stolce tłuszczowe? Charakterystyczną cechą stolca tłuszczowego jest jego jasny, żółty lub pomarańczowy kolor, oraz połyskująca powierzchnia. Ponadto, biegunka tłuszczowa ma przykry, gnilny zapach oraz tłustą – kleistą, oleistą – konsystencję, a kał trudno spuścić w toalecie. Stolcom towarzyszą nierzadko ból brzucha, skurcze jelit, wzdęcia oraz utrata wagi.

Stolce tłuszczowe – przyczyny

Biegunka tłuszczowa jest rodzajem przewlekłej biegunki, charakteryzującej się dużą zawartością niestrawionego tłuszczu. Stolec tłuszczowy jest zazwyczaj wynikiem zaburzeń trawiennych (np. niestrawności) oraz zaburzeń wchłaniania.

Powodem zwiększonej ilości tłuszczu w kale mogą być schorzenia trzustki, takie jak: wrodzony niedobór lipaz trzustkowych, przewlekłe zapalenie trzustki bądź mukowiscydoza. Ponadto, stolec tłuszczowy może być wynikiem pankreatektomii – operacji usunięcia trzustki.

Biegunkę tłuszczową może wywołać także kamica, zrośnięcie (atrezja), nowotwór dróg żółciowych lub celiakia, która objawia nie nietolerancją glutenu. Tłusty stolec może pojawić się również w wyniku zakażenia przewodu pokarmowego, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub choroby Leśniewskiego-Crohna.

Upośledzone trawienie i wchłanianie tłuszczów może mieć także związek z choleostazą, czyli zaburzeniem wydzielania żółci do dróg żółciowych, co z kolei wiąże się ze zmniejszeniem ilości kwasów żółciowych w dwunastnicy. U osób starszych powodem pojawienia się biegunki tłuszczowej jest przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego.

Charakterystycznym objawem biegunki tłuszczowej jest oddawanie stolca o wysokiej zawartości tłuszczu. Kał natomiast ma jasną barwę i specyficzną woń o gnilnym charakterze. Ponadto biegunce tłuszczowej mogą towarzyszyć symptomy w postaci:

• • ostrego bólu brzucha i wzdęć,
• • nudności, a nawet wymiotów,
• • żółtaczki,
• • świądu skóry wywołanego choleostazą,
• • spadku wagi,
• • krwi w stolcu, zarówno świeżej (jasnoczerwonej, jak i czarnej (smolistej, która występuje np. w celiakii czy zapaleniu jelit), a także śluzu w kale,
• • kaszlu i częstych infekcji,
• • ciemnego zabarwienia moczu, które jest wynikiem przedostawaniem się do moczu bilirubiny, produkowanej przez wątrobę.

Diagnostyka i leczenie biegunki tłuszczowej oraz stolca tłuszczowego

Przewlekłe biegunki mogą być wywołane przez wiele chorób jelita grubego lub cienkiego, trzustki czy wątroby. Dlatego też, diagnoza możliwa jest po dokładnym wywiadzie lekarskim i wykonaniu odpowiednich badań. Istnieje wiele testów umożliwiających zbadanie zawartości tłuszczu w kale. Co ważne, nie wiążą się one z jakimkolwiek ryzykiem dla pacjenta. Polegają one na przeprowadzeniu badań:

• jakościowych, których celem jest stwierdzenie obecności tłuszczu w stolcu, polegają one na ocenie ilości kulek i kropli tłuszczu, które można zaobserwować pod mikroskopem; testy te wymagają zazwyczaj kilku próbek kału, które zbierane są przez okres 2-4 dni,

• ilościowych, które służą określeniu zawartości tłuszczu w kale, stosowaną w nich jednostką są gramy na dobę; dla dorosłych normą są 2-7g/24 h w sytuacji, kiedy tłuszcz stanowi mniej niż 20% próbki.

Badania te mogą potwierdzić nieprawidłowość we wchłanianiu tłuszczów, jednak nie są wystarczające do określenia przyczyny biegunki tłuszczowej.

Dlatego też, celem ustalenia czy stolec tłuszczowy spowodowany jest infekcją, chorobą jelit, schorzeniem trzustki czy dróg żółciowych, przeprowadzanych jest szereg dodatkowych badań.

Najczęściej wykonywanymi badaniami jest morfologia krwi obwodowej, stężenie potasu i sodu, enzymy trzustkowe, posiew stolca, markery zastoju żółci i próby wątrobowe.

Ponadto, ustalenie powodu występowania biegunki tłuszczowej umożliwia USG jamy brzusznej,  tomografia komputerowa (zdjęcia wykonane przy użyciu promieni rentgenowskich), badania genetyczne i endoskopowe oraz testy na obecność przeciwciał np. celiakii. Należy podkreślić, że biegunka tłuszczowa nie jest chorobą, a jedynie jej objawem. Dlatego też, jej ustalenie jest konieczne dla ustalenia właściwego leczenia.

Leczenie biegunki tłuszczowej uzależnione jest od diagnozy podstawowej choroby, która ją spowodowała. Z tego powodu, leczenie stolca tłuszczowego różnić się będzie od przyczyny. Przewlekła biegunka wiąże się z odwodnieniem i utratą elektrolitów. Z tego powodu, prawidłowe nawodnienie oraz uzupełnianie niedoborów elektrolitów stanowi podstawę każdego leczenia.

Nierozpoznana i nieleczona biegunka tłuszczowa może skutkować licznymi powikłaniami. Najczęściej konsekwencją tłuszczowych stolców są zaburzenia wzrostu i rozwoju u dzieci. Ponadto, pojawić się może anemia i niedożywienie.

Przewlekłe biegunki tłuszczowe prowadzą do częstych infekcji oraz mogą spowodować niedrożność i perforację jelita, czyli pęknięcie jego ściany.

Stolce tłuszczowe mogą przyczynić się do dalszego rozwoju nowotworu lub infekcji, doprowadzając do konieczności usunięcia chorych części jelita.

Bibliografia:

Szczeklik A., Choroby wewnętrzne. Podręcznik multimedialny oparty na zasadach EBM, [T. 1]. Cz. III: Choroby układu pokarmowego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2005

Poszukiwanie igły w stogu siana

W przed­sta­wio­nym ar­ty­ku­le eks­pert na bie­żą­co ko­men­tu­je da­ne me­dycz­ne rze­czy­wi­stej pa­cjent­ki, przed­sta­wia­ne mu we frag­men­tach, z za­cho­wa­niem chro­no­lo­gii zda­rzeń. Wy­róż­nio­no frag­men­ty tek­stu za­wie­ra­ją­ce da­ne me­dycz­ne. Sta­no­wi­sko eks­per­ta przed­sta­wio­no zwy­kłym dru­kiem. Ostat­nia część ar­ty­ku­łu za­wie­ra ko­men­tarz au­to­rów.

50-let­nia ko­bie­ta skar­ży­ła się na czę­ste luź­ne wy­próż­nie­nia, któ­rym to­wa­rzy­szył ła­god­ny, kur­czo­wy ból brzu­cha.

Zmia­na ryt­mu wy­próż­nień – z jed­ne­go pra­wi­dło­we­go stol­ca dzien­nie do kil­ku luź­nych, o umiar­ko­wa­nej ob­ję­to­ści – na­stą­pi­ła dwa mie­sią­ce wcze­śniej. Przed­tem pa­cjent­ka by­ła zdro­wa.

Ból brzu­cha cha­rak­te­ry­zo­wał się zmien­nym na­si­le­niem i nie­znacz­nie ustę­po­wał po wy­próż­nie­niu. Cho­ra nie zgła­sza­ła żad­nych zmian w die­cie w okre­sie po­prze­dza­ją­cym wy­stą­pie­nie ob­ja­wów ani wy­stę­po­wa­nia cho­rób je­lit w wy­wia­dzie ro­dzin­nym.

Nie wy­jeż­dża­ła po­za gra­ni­ce Sta­nów Zjed­no­czo­nych. Nie wy­stę­po­wa­ły u niej ta­kie ob­ja­wy, jak: ja­dło­wstręt, chud­nię­cie, smo­li­ste stol­ce, epi­zo­dy za­par­cia lub wzdę­cia brzu­cha, go­rącz­ka, dusz­ność, nud­no­ści, wy­mio­ty, świąd ani ude­rze­nia go­rą­ca.

Bie­gun­ka jest czę­stym ob­ja­wem i mo­że mieć wie­le przy­czyn. Wpraw­dzie mo­że być de­fi­nio­wa­na na pod­sta­wie czę­sto­tli­wo­ści wy­próż­nień (po­wy­żej trzech wy­próż­nień dzien­nie) lub ma­sy stol­ca (wy­da­la­nie po­nad 200 g stol­ca dzien­nie), jed­nak naj­bar­dziej wia­ry­god­nym kry­te­rium dia­gno­stycz­nym jest kon­sy­sten­cja stol­ca.

Ostra bie­gun­ka, wy­wo­ły­wa­na za­zwy­czaj przez za­ka­że­nia o sa­mo­ogra­ni­cza­ją­cym prze­bie­gu, róż­ni się od prze­wle­kłej (zwy­kle nie­zwią­za­nej z za­ka­że­niem) tym, że utrzy­mu­je się po­nad 4 ty­go­dnie. Czas trwa­nia bie­gun­ki od­gry­wa za­tem istot­ną ro­lę w dia­gno­sty­ce róż­ni­co­wej jej przy­czyn.

Prze­wle­kłą bie­gun­kę moż­na z ko­lei kla­sy­fi­ko­wać w za­leż­no­ści od ob­ję­to­ści stol­ca (czę­ste stol­ce o nie­wiel­kiej ob­ję­to­ści wska­zu­ją na cho­ro­bę dy­stal­ne­go od­cin­ka je­li­ta gru­be­go, zaś ob­fi­te, wod­ni­ste – na nie­pra­wi­dło­wość je­li­ta cien­kie­go) oraz re­ak­cji na gło­dze­nie (utrzy­my­wa­nie się bie­gun­ki po­mi­mo gło­dze­nia jest cha­rak­te­ry­stycz­ne dla bie­gun­ki wy­dziel­ni­czej). Czę­sty­mi przy­czy­na­mi prze­wle­kłej bie­gun­ki są: ze­spół je­li­ta draż­li­we­go, nie­swo­iste cho­ro­by za­pal­ne je­lit, ze­spo­ły złe­go wchła­nia­nia i prze­wle­kłe za­ka­że­nia, szcze­gól­nie u pa­cjen­tów z upo­śle­dze­niem od­por­no­ści. Bó­le brzu­cha są cha­rak­te­ry­stycz­ne za­rów­no dla ze­spo­łu je­li­ta draż­li­we­go, jak i dla nie­swo­istych cho­rób za­pal­nych je­lit. Pierw­sza z wy­mie­nio­nych cho­rób czę­ściej wy­stę­pu­je u ko­biet, a jej ob­ja­wy w wie­lu przy­pad­kach wy­stę­pu­ją w okre­sie na­pię­cia emo­cjo­nal­ne­go, w związ­ku z czym gru­pą osób ob­cią­żo­nych zwięk­szo­nym ry­zy­kiem ze­spo­łu je­li­ta draż­li­we­go są np. stu­den­ci. Ce­cha­mi wska­zu­ją­cy­mi na or­ga­nicz­ne, a nie czyn­no­ścio­we, pod­ło­że prze­wle­kłej bie­gun­ki – jak w przy­pad­ku ze­spo­łu złe­go wchła­nia­nia – są: krót­szy czas trwa­nia (5 kg oraz ma­sa stol­ca >400 g/24h. Na­le­ży rów­nież wziąć pod uwa­gę in­ne czyn­ni­ki, ta­kie jak sto­so­wa­ne le­ki, w tym o dzia­ła­niu prze­czysz­cza­ją­cym.

Pa­cjent­ka cier­pia­ła na cho­ro­bę Gra­ve­sa i Ba­se­do­wa, le­czo­ną 8 lat wcze­śniej jo­dem ra­dio­ak­tyw­nym. Od te­go cza­su otrzy­my­wa­ła do­ust­nie le­wo­ty­rok­sy­nę w daw­ce 88 μg/24h. Twier­dzi­ła, że nie nad­uży­wa al­ko­ho­lu, nie pa­li ty­to­niu ani nie sto­su­je nie­le­gal­nych sub­stan­cji psy­cho­ak­tyw­nych.

By­ła w do­brym sta­nie ogól­nym. Wa­ży­ła 59,4 kg przy wzro­ście 150 cm, za­tem jej wskaź­nik ma­sy cia­ła (BMI) wy­no­sił 26,4. Nie mia­ła go­rącz­ki. Ci­śnie­nie tęt­ni­cze wy­no­si­ło 102/67 mmHg, a czyn­ność ser­ca 89 ude­rzeń na mi­nu­tę. Wę­zły chłon­ne nie by­ły po­więk­szo­ne. W ba­da­niu przedmiotowym płuca i ser­ce – bez zmian.

Brzuch pa­cjent­ki był mięk­ki, a pe­ry­stal­ty­ka pra­wi­dło­wa. Nie stwier­dzo­no tkli­wo­ści, zaś wiel­kość wą­tro­by i śle­dzio­ny nie od­bie­ga­ła od nor­my. Odbyt bez oporów patologicznych; wy­nik ba­da­nia prób­ki stol­ca na obec­ność krwi uta­jo­nej był ujem­ny.

Ba­da­nie skó­ry i oce­na neu­ro­lo­gicz­na nie wy­ka­za­ły nie­pra­wi­dło­wo­ści.

Nie­do­czyn­ność tar­czy­cy, wy­ma­ga­ją­ca prze­wle­kłej, trwa­ją­cej ca­łe ży­cie te­ra­pii za­stęp­czej, jest praw­do­po­dob­nym na­stęp­stwem le­cze­nia cho­ro­by Gra­ve­sa i Ba­se­do­wa jo­dem ra­dio­ak­tyw­nym.

Je­śli jed­nak w okre­sie po­prze­dza­ją­cym wy­stą­pie­nie bie­gun­ki pa­cjent­ka nie zwięk­szy­ła daw­ki do­ust­nej le­wo­ty­rok­sy­ny, nie­do­czyn­ność tar­czy­cy ra­czej nie jest przy­czy­ną bie­gun­ki.

Cho­ro­ba trzew­na wy­stę­pu­je czę­sto u osób z cho­ro­bą Gra­ve­sa i Ba­se­do­wa, to­też na­le­ży ją brać pod uwa­gę u oma­wia­nej pa­cjent­ki. Pra­wi­dło­wy wy­nik ba­da­nia przed­mio­to­we­go nie jest rzad­ko­ścią u osób z prze­wle­kłą bie­gun­ką.

Usta­lo­no roz­po­zna­nie ze­spo­łu je­li­ta draż­li­we­go. Za­sto­so­wa­no di­fe­nok­sy­lat z atro­pi­ną i pre­pa­rat po­krzy­ku (źró­dło al­ka­lo­idów tro­pa­no­wych) z fe­no­bar­bi­ta­lem.

 W trak­cie sto­so­wa­nia wy­mie­nio­nych le­ków cho­ra od­czu­ła pew­ną po­pra­wę (np. licz­ba wy­próż­nień zmniej­szy­ła się z 10 do 7 na do­bę), choć za­czę­ła skar­żyć się na bo­le­sne par­cie na sto­lec, a kał stał się wod­ni­sty.

Mie­siąc póź­niej w trak­cie wi­zy­ty kon­tro­l­nej za­le­co­no jej kon­ty­nu­ację far­ma­ko­te­ra­pii.

Po upły­wie ko­lej­ne­go mie­sią­ca gi­ne­ko­log pro­wa­dzą­cy skie­ro­wał pa­cjent­kę do ga­stro­en­te­ro­lo­ga, by otrzy­ma­ła ko­lej­ne za­le­ce­nia do­ty­czą­ce po­stę­po­wa­nia w ze­spo­le je­li­ta draż­li­we­go. Wy­nik ba­da­nia ka­łu na obec­ność krwi uta­jo­nej na­dal był ujem­ny.

Ze­spół je­li­ta draż­li­we­go cha­rak­te­ry­zu­je się na­wra­ca­ją­cym bó­lem (lub dys­kom­for­tem) brzu­cha, wy­stę­pu­ją­cym przez co naj­mniej 3 dni w mie­sią­cu przez co naj­mniej 3 mie­sią­ce w roku, przy czym częściowo lub całkowicie ustę­pu­je po wy­próż­nie­niu i je­go po­czą­tek zwią­za­ny jest ze zmia­ną ryt­mu wy­próż­nień lub ze zmia­ną kon­sy­sten­cji (wy­glą­du) stol­ca.

Roz­po­zna­nie ze­spo­łu je­li­ta draż­li­we­go jest moż­li­we po wy­klu­cze­niu in­nych nie­pra­wi­dło­wo­ści, dla­te­go stan pa­cjen­ta na­le­ży oce­nić pod ką­tem ob­ja­wów alar­mu­ją­cych, to jest: chud­nię­cia, ob­ja­wów noc­nych, ro­dzin­ne­go wy­stę­po­wa­nia ra­ka je­li­ta gru­be­go, krwa­wie­nia z od­by­tu lub nie­do­krwi­sto­ści.

Ich obec­ność po­win­na skła­niać do dal­szej dia­gno­sty­ki. Bo­le­sne par­cie na sto­lec wy­stę­pu­ją­ce de no­vo, świad­czy zwy­kle o za­pa­le­niu od­byt­ni­cy i od­da­la roz­po­zna­nie ze­spo­łu je­li­ta draż­li­we­go.

Wśród naj­bar­dziej praw­do­po­dob­nych przy­czyn prze­wle­kłej bie­gun­ki w oma­wia­nym przy­pad­ku na­le­ży wy­mie­nić cho­ro­bę trzew­ną, mi­kro­sko­po­we lub ko­la­ge­no­we za­pa­le­nie je­li­ta gru­be­go i cho­ro­bę Croh­na.

Po sze­ściu mie­sią­cach od pierw­sze­go kon­tak­tu z le­ka­rzem, w ocze­ki­wa­niu na wi­zy­tę u ga­stro­en­te­ro­lo­ga, pa­cjent­ka kon­sul­to­wa­ła się z le­ka­rzem ogól­nym. Bie­gun­ka utrzy­my­wa­ła się, po­ja­wia­ły się też nud­no­ści, wy­mio­ty, go­rącz­ka z dresz­cza­mi.

Ma­sa cia­ła nie zmniej­sza­ła się, ale cho­ra za­czę­ła bu­dzić się kil­ku­krot­nie w cią­gu no­cy z po­wo­du nie­trzy­ma­nia stol­ca lub po­trze­by wy­próż­nie­nia się.

Wy­ni­ki ba­dań ka­łu na obec­ność jaj i doj­rza­łych po­sta­ci pa­so­ży­tów, jak też bak­te­rii Sal­mo­nel­la, Shi­gel­la i  Cam­py­lo­bac­ter , by­ły ne­ga­tyw­ne. W ka­le nie stwier­dzo­no rów­nież obec­no­ści bia­łych ani czer­wo­nych krwi­nek.

 W ba­da­niach krwi licz­ba leu­ko­cy­tów wy­no­si­ła 4100/mm 3 , bez prze­su­nię­cia w le­wo, he­ma­to­kryt 35%, śred­nia ob­ję­tość krwin­ki by­ła pra­wi­dło­wa, a licz­ba pły­tek krwi wy­no­si­ła 310 000/mm 3 .

Wy­ni­ki ba­dań czyn­no­ścio­wych wą­tro­by, w tym stę­że­nie al­bu­min w su­ro­wi­cy (4,3 g/dl), nie od­bie­ga­ły od nor­my. Pa­cjent­kę skie­ro­wa­no na pil­ną kon­sul­ta­cję ga­stro­en­te­ro­lo­gicz­ną, któ­rej ter­min wy­zna­czo­no na ko­lej­ny mie­siąc.

Po kil­ku dniach cho­ra zgło­si­ła się do en­do­kry­no­lo­ga na ru­ty­no­wą kon­tro­lę zwią­za­ną z cho­ro­bą Gra­ve­sa i Ba­se­do­wa. Stę­że­nie wol­nej ty­rok­sy­ny by­ło pra­wi­dło­we (1,0 ng/dl), stę­że­nie ty­re­otro­pi­ny ni­skie (0,12 μj/ml; za­kres war­to­ści pra­wi­dło­wych: 0,20-5,39). Daw­ka le­wo­ty­rok­sy­ny zo­sta­ła zmniej­szo­na do 75 μg/24h.

Je­stem za­nie­po­ko­jo­ny ob­ja­wa­mi wy­stę­pu­ją­cy­mi w no­cy.

Ujem­ny wy­nik ba­da­nia na obec­ność leu­ko­cy­tów w ka­le zmniej­sza praw­do­po­do­bień­stwo bie­gun­ki za­pal­nej, choć czu­łość te­go te­stu wy­no­si je­dy­nie 70%; wyż­szą czu­łość ma test na lak­to­fer­ry­nę w ka­le.

Za­ka­że­nie bak­te­ryj­ne jest rzad­ką przy­czy­ną prze­wle­kłej bie­gun­ki. Czu­łość trzy­krot­ne­go ba­da­nia pró­bek ka­łu na obec­ność jaj i doj­rza­łych po­sta­ci pa­so­ży­tów nie prze­kra­cza 85%.

Ujem­ny wy­nik nie wy­klu­cza giar­dio­zy, ame­bia­zy i prze­wle­kłych za­ka­żeń mi­kro­spo­ry­dia­mi, kok­cy­dia­mi lub kryp­to­spo­ry­dia­mi. Ni­skie stę­że­nie ty­re­otro­pi­ny wy­ma­ga zmniej­sze­nia daw­ki le­wo­ty­rok­sy­ny, choć na­si­le­nia ob­ja­wów wy­stę­pu­ją­cych u pa­cjent­ki nie na­le­ży wią­zać z nad­mier­ną su­ple­men­ta­cją te­go hor­mo­nu.

Pa­cjent­ka zgło­si­ła się po­now­nie do in­ter­ni­sty po mie­sią­cu. Za­ob­ser­wo­wa­ła zmniej­sze­nie czę­sto­tli­wo­ści wy­próż­nień do sze­ściu na do­bę. Za­czę­ła rów­nież chud­nąć (o 1,4 kg).

Stę­że­nie so­du w su­ro­wi­cy wy­no­si­ło 139 mmol/l, chlor­ków 103 mmol/l, po­ta­su 2,8 mmol/l, dwu­wę­gla­nów 21 mmol/l, azo­tu mocz­ni­ko­we­go 10 mg/dl (3,6 mmol/l), kre­aty­ni­ny 0,7 mg/ dl (62 μmol/l), glu­ko­zy 89 mg/dl (4,9 mmol/l).

 W ce­lu zła­go­dze­nia ob­ja­wów pa­cjent­ce po­da­no chlo­rek po­ta­su w daw­ce 40 mmol/24h, pan­to­pra­zol w daw­ce 2 × 40 mg/24h i pro­me­ta­zy­nę w daw­ce 12,5 mg/24h, sto­so­wa­ną w mia­rę po­trze­by co 4-6 h, uzy­sku­jąc po­pra­wę.

Po kil­ku dniach pa­cjent­ka kon­sul­to­wa­ła się u ga­stro­en­te­ro­lo­ga, któ­ry wy­zna­czył ter­min en­do­sko­pii gór­ne­go od­cin­ka prze­wo­du po­kar­mo­we­go i ko­lo­no­sko­pii; w dia­gno­sty­ce róż­ni­co­wej ga­stro­en­te­ro­log uwzględ­nił nie­swo­istą cho­ro­bę za­pal­ną je­lit, cho­ro­bę trzew­ną i gru­czo­la­ka ko­sm­ko­we­go.

Po­wtór­nie ozna­czo­no stę­że­nie po­ta­su, uzy­sku­jąc wy­nik 3,6 mmol/l, stę­że­nie wi­ta­mi­ny B12 463 pg/ml (342 pmol/l; za­kres war­to­ści pra­wi­dło­wych: 180-900 pg/ml [133-665 pmol/l]), stę­że­nie wol­nej ty­rok­sy­ny 1,1 ng/dl, ty­re­otro­pi­ny 0,35 μj/ml. Wy­ni­ki ba­da­nia pró­bek stol­ca na obec­ność lam­blii by­ły ujem­ne.

Wpraw­dzie hi­po­ka­le­mia i kwa­si­ca są ty­po­we dla wy­dzie­la­nia na­czy­nio­ak­tyw­ne­go po­li­pep­ty­du je­li­to­we­go (VIP – va­so­ac­ti­ve in­te­sti­nal po­ly­pep­ti­de) przez guz neu­ro­en­do­kryn­ny, jed­nak do za­bu­rzeń elek­tro­li­to­wych do­cho­dzi tak­że w in­nych po­sta­ciach prze­wle­kłej bie­gun­ki.

Gru­czo­lak ko­sm­ko­wy od­byt­ni­cy rów­nież mo­że być od­po­wie­dzial­ny za bie­gun­kę i utra­tę elek­tro­li­tów. W oma­wia­nym przy­pad­ku ist­nia­ły wska­za­nia do en­do­sko­pii gór­ne­go od­cin­ka prze­wo­du po­kar­mo­we­go po­łą­czo­nej z po­bra­niem wy­cin­ków z je­li­ta cien­kie­go, a tak­że do ko­lo­no­sko­pii.

Ba­da­nia te mo­gły­by przy­czy­nić się do roz­po­zna­nia nie­swo­istej cho­ro­by za­pal­nej je­lit, cho­ro­by trzew­nej lub no­wo­two­ru. Spo­śród tych trzech pa­to­lo­gii naj­bar­dziej praw­do­po­dob­na wy­da­je się cho­ro­ba trzew­na.

Po­win­ny być rów­nież po­bra­ne licz­ne wy­cin­ki z je­li­ta gru­be­go w ce­lu wy­klu­cze­nia mi­kro­sko­po­we­go za­pa­le­nia te­go od­cin­ka prze­wo­du po­kar­mo­we­go, na­wet je­śli ob­raz ma­kro­sko­po­wy bło­ny ślu­zo­wej je­li­ta gru­be­go jest pra­wi­dło­wy.

Ewen­tu­al­ne wy­kry­cie me­la­no­zy po­win­no bu­dzić po­dej­rze­nie, że przy­czy­ną prze­wle­kłej bie­gun­ki u pa­cjent­ki jest nad­uży­wa­nie środ­ków prze­czysz­cza­ją­cych za­wie­ra­ją­cych an­tra­chi­no­ny.

Dwa mie­sią­ce póź­niej (9 mie­się­cy po pierw­szej wi­zy­cie le­kar­skiej) pa­cjent­ka zgło­si­ła się na en­do­sko­pię gór­ne­go od­cin­ka prze­wo­du po­kar­mo­we­go i ko­lo­no­sko­pię. Do te­go cza­su schu­dła o ko­lej­ne 6,8 kg. Skar­ży­ła się po­nad­to na ja­dło­wstręt i na­si­la­ją­ce się nud­no­ści. Czę­stość wy­próż­nień wy­no­si­ła oko­ło ośmiu na do­bę.

Wy­nik cał­ko­wi­tej ko­lo­no­sko­pii (z uwi­docz­nie­niem kąt­ni­cy) nie od­bie­gał od nor­my. Nie po­bra­no wy­cin­ków.

 W eso­fa­go­ga­stro­du­ode­no­sko­pii wy­ko­na­nej do czę­ści wstę­pu­ją­cej dwu­nast­ni­cy włącz­nie rów­nież nie stwier­dzo­no nie­pra­wi­dło­wo­ści; nie ob­ser­wo­wa­no bla­do­ści, za­żół­ce­nia ani za­bu­rze­nia struk­tu­ry ko­sm­ków, co mo­gło­by wska­zy­wać na cho­ro­bę Whip­ple’a.

Wy­nik ba­da­nia mi­kro­sko­po­we­go dwóch wy­cin­ków po­bra­nych z czę­ści wstę­pu­ją­cej dwu­nast­ni­cy wska­zy­wał na ła­god­ne, prze­wle­kłe za­pa­le­nie, bez cech giar­dio­zy i spłasz­cze­nia ko­sm­ków. Stę­że­nie ga­stry­ny w su­ro­wi­cy by­ło pra­wi­dło­we i wy­no­si­ło 15 pg/ml. W prób­kach ka­łu nie stwier­dzo­no Clo­stri­dium dif­fi­ci­le .

Po­wtó­rzo­ne ba­da­nia krwi nie wy­ka­za­ły nie­pra­wi­dło­wo­ści, za wy­jąt­kiem stę­że­nia po­ta­su, wy­no­szą­ce­go 2,5 mmol/l. Daw­kę po­ta­su zwięk­szo­no do 80 mmol/24h. W ba­da­niu kon­tro­l­nym po ty­go­dniu od pierw­sze­go ozna­cze­nia stę­że­nie po­ta­su wy­no­si­ło 3,4 mmol/l. Wy­nik skór­ne­go te­stu w kie­run­ku gruź­li­cy był do­dat­ni.

Na­le­ży ra­czej wy­klu­czyć wrzo­dzie­ją­ce za­pa­le­nie je­li­ta gru­be­go i no­wo­twór te­go od­cin­ka prze­wo­du po­kar­mo­we­go.

Pra­wi­dło­wy ob­raz je­li­ta cien­kie­go i wy­nik ba­da­nia mi­kro­sko­po­we­go wy­cin­ków zmniej­sza­ją praw­do­po­do­bień­stwo ce­lia­kii, choć z uwa­gi na nie­cią­gły cha­rak­ter zmian ślu­zów­ko­wych w prze­bie­gu tej cho­ro­by za­le­ca się po­bie­ra­nie od 4 do 6 wy­cin­ków.

Do­dat­ni wy­nik skór­ne­go te­stu tu­ber­ku­li­no­we­go bu­dził po­dej­rze­nie gruź­li­cy prze­wo­du po­kar­mo­we­go, to­też war­to usta­lić, czy pa­cjent­ka spo­ży­wa­ła nie­pa­ste­ry­zo­wa­ne mle­ko lub pro­duk­ty mlecz­ne, bę­dą­ce czyn­ni­kiem ry­zy­ka my­ko­bak­te­ryj­ne­go za­ka­że­nia je­lit.

Na­le­ży pod­kre­ślić, że w Sta­nach Zjed­no­czo­nych gruź­li­ca prze­wo­du po­kar­mo­we­go jest ma­ło praw­do­po­dob­na, w szcze­gól­no­ści u oso­by z za­cho­wa­ną od­por­no­ścią, po­za tym nie tłu­ma­czy prze­wle­kłej hi­po­ka­le­mii ob­ser­wo­wa­nej u pa­cjent­ki. Ten ro­dzaj za­bu­rzeń elek­tro­li­to­wych mo­że z ko­lei wska­zy­wać na bie­gun­kę o cha­rak­te­rze se­kre­cyj­nym, stąd po­trze­ba oce­ny stę­że­nia in­nych elek­tro­li­tów w stol­cu.

Wy­nik ba­da­nia ra­dio­lo­gicz­ne­go klat­ki pier­sio­wej był pra­wi­dło­wy. Po mie­sią­cu pa­cjent­ka zgło­si­ła się na sig­mo­ido­sko­pię, zle­co­ną w ce­lu wy­klu­cze­niu ko­la­ge­no­we­go za­pa­le­nia je­li­ta gru­be­go.

Wy­nik ba­da­nia wy­cin­ków po­bra­nych w trak­cie te­go ba­da­nia nie od­bie­gał od nor­my. Pa­cjent­ka schu­dła łącz­nie 12,2 kg. W po­wtór­nym ba­da­niu stę­że­nie po­ta­su wy­no­si­ło 2,9 mmol/l. Po­now­nie zwięk­szo­no daw­kę po­ta­su, tym ra­zem do 120 mmol/24h.

Stę­że­nie so­du w ka­le wy­no­si­ło 70 mmol/l, po­ta­su 82 mmol/l.

Lu­ka osmo­tycz­na w ka­le, ob­li­cza­na wg wzo­ru: 290 – [(stę­że­nie so­du w ka­le + stę­że­nie po­ta­su w ka­le)×2], wy­no­si­ła